Айбек Ерманов, телеоператор: -Біздің елде жалақы төлеу мерзімдері қалай бекітілген? -Еңбек кодексінің 113 бабына сәйкес, жалақы Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында ақшалай нысанда белгіленеді және айына бір реттен сиретпей, келесі айдың бірінші онкүндігінен кешіктірілмей төленеді. Жалақы төленетін күн еңбек шартында көрсетіледі. Жалақы төленетін күн демалыс немесе мереке күндеріне тура келген жағдайда төлем олардыңқарсағында жүргізіледі. Шолпан Қарагулова, аспаз: -Егер еңбек шартын тоқтатып жұмыстан шығу керек болса жалақыны қай уақытқа дейін алуға болады? -Еңбек шарты тоқтатылған кезде жұмыс берушіден жұмыскерге тиесілі сомаларды төлеу ол тоқтатылғаннан кейінгі үш жұмыс күнінен кешіктірілмей жүргізілуі тиіс. Дулат Мұқатаев, құрылысшы: -Жұмыс беруші жалақыны уақытылы бермесе, белгілі бөлігін ғана төлесе жауапкершілікке тартыла ма? Және айыппұл немесе өсімпұл төлене ме? -Ж?мыс беруші жала?ыны толы? к?лемде ж?не е?бек шартында белгіленген мерзімдерде т?лемеген кезде ж?мыс беруші ?аза?стан Республикасыны? за?дарына с?йкес жауапкершілікке тартылады. Ж?мыс беруші т?лем кідіртілген кезе? ?шін ж?мыскерге берешек пен ?сімп?л т?лейді. ?сімп?л м?лшері жала?ы т?леу ж?ніндегі міндеттемелерді орындау к?ніне ?аза?стан Республикасы ?лтты? Банкіні? ?айта ?аржыландыруды? ресми м?лшерлемесі негізге алына отырып есептеледі ж?не т?лем ж?ргізілуге тиісті келесі к?ннен бастап мерзімі ?ткен ?рбір к?нтізбелік к?н ?шін есепке жазылады ж?не т?лем жасал?ан к?нмен ая?талады. Ж?ман Досмаилов, ??рылысшы: -Ж?мыс беруші ?сімп?лды т?леуден бас тарт?ан жа?дайда не істеуге болады? Ж?не б?л жа?дай кейін ?айталанатын болса ?кімшілік жауапкершілік бола ма? -?рине, ?аза?стан Республикасыны? «?кімшілік ???ы? б?зушылы? туралы» кодексіне с?йкес, ж?мыс берушіні? жала?ыны толы? к?лемде ж?не ?аза?стан Республикасыны? е?бек за?намасында белгіленген мерзімдерде т?лемеуі, сол сия?ты ж?мыс берушіні? кін?сінан т?лемді кешіктірген кезе?і ?шін ?сімп?лды есептемеуі ж?не т?лемеуі: • лауазымды адамдар?а – 30 айлы? есептік к?рсеткіш (АЕК), • ша?ын к?сiпкерлiк субъектiлерiне немесе коммерциялы? емес ?йымдар?а – 60 АЕК, • орта к?сіпкерлік субъектілеріне – 100 АЕК, • iрi к?сiпкерлiк субъектiлерiне – 150 АЕК м?лшерiнде айыпп?л салу?а ?кеп со?ады. Осы бапты? бiрiншi б?лiгiнде к?зделген, ?кiмшiлiк жаза ?олданыл?аннан кейiн бiр жыл iшiнде ?айталап жасал?ан ?рекеттер: • лауазымды адамдар?а – 60 АЕК, • ша?ын к?сiпкерлiк субъектiлерiне немесе коммерциялы? емес ?йымдар?а – 80 АЕК, • орта к?сіпкерлік субъектілеріне – 150 АЕК, • iрi к?сiпкерлiк субъектiлерiне 200 АЕК м?лшерiнде айыпп?л салу?а ?кеп со?ады. Ерболат ?асым?лы, жол ж?ндеуші: -Ж?мыс беруші жала?ыны ыл?и кешіктірсе ж?не толы? м?лшерде т?лемесе ?ылмысты? жауапкершілікке тартыла ма? -?ылмысты? кодексті? 152 бабыны? 3 тарма?ына с?йкес, бас?ару функцияларын орындайтын адамны? а?шасы ?зге ма?саттар?а пайдалануына байланысты жала?ыны? толы? к?лемде ж?не белгіленген мерзімде т?ленуін бірнеше рет кідіртуі:
белгілі бір лауазымдарды ат?ару немесе белгілі бір ?ызметпен айналысу ???ы?ынан 3 жыл?а дейінгі мерзімге айыра отырып немесе онсыз, 500 АЕК дейінгі м?лшерде айыпп?л салу?а не сол м?лшерде т?зеу ж?мыстарына не 300 са?ат?а дейінгі мерзімге ?о?амды? ж?мыстар?а тарту?а не 90 т?улікке дейінгі мерзімге ?ама??а алу?а жазаланады.
Жалғас Сейітқожаева, жеке кәсіпкер: -?андай кезе?дерде ж?мыс беруші ж?мыскерді? жала?ысынан а?ша ?стап ?алу?а ???ылы? -?Р Е?бек кодексіні? 115 бабына с?йкес, ж?мыскерді? жала?ысынан ?стап ?алулар сот шешімі бойынша, сондай-а? ?аза?стан Республикасыны? за?дарында ж?не осы Кодексте к?зделген жа?дайларда ж?ргізіледі. Ж?мыскерді? ?зі ж?мыс істейтін ?йым алдында?ы берешегін ?теу ?шін оны? жала?ысынан ?стап ?алу ж?мыскерді жазбаша хабардар ете отырып: 1)іссапар?а байланысты, сондай-а? іссапар?а байланысты шы?ыстарды растайтын ??жаттарды бермеген жа?дайда ж?мсалма?ан ж?не уа?тылы ?айтарылма?ан а?шалай сомаларды ?теу ?шін; 2)о?ыту шарты бол?ан кезде ж?мыскерді о?ыту?а байланысты шы?ындарды ж?мыс берушіге е?бек шарты мерзімінен б?рын б?зыл?ан кезде ж?мыс істелмеген мерзімге пропорционалды т?рде ?теуді к?здейтін жа?дайларда; 3)жала?ы есебінен ж?мыскерге берілген ж?мыс істелмеген авансты ?теу ?шін; 4)осы Кодексті? 95-бабыны? 3-тарма?ын ?оспа?анда, жыл сайын?ы а?ы т?ленетін е?бек демалысын ауыстыру немесе ж?мыскерді одан кері ша?ыртып алу жа?дайларында; 5)ж?мыскерді? жазбаша келісуі бол?ан кезде ?зге де жа?дайларда ж?мыс беруші актісіні? негізінде ж?ргізілуі м?мкін. Саят Ер?али?лы, к?лік ж?ргізушісі: -Жұмыс беруші жалақының неше пайызын ұстап қалуға ???ылы? -Бірнеше ат?арушылы? пара?тары бойынша жала?ыдан ?стап ?алу кезінде, сондай-а? ?аза?стан Республикасыны? за?дарында ж?не Кодексті? осы бабында к?зделген жа?дайларда, ай сайын?ы ?стап ?алуды? м?лшері ж?мыскерге тиесілі жала?ыны? елу пайызынан аспау?а тиіс. Алматы қаласының мемлекеттік еңбек инспекциясы және көші-қон басқармасының инспекторы Умарбекова Эльвира Галымовна Алматы қаласының мемлекеттік еңбек инспекциясы және көші-қон басқармасының инспекторы Жумадилов Есжан Махмуджанович